Nhập cư bất hợp pháp ở Canada đang trở thành một vấn đề nhức nhối, không chỉ gây áp lực lên hệ thống phúc lợi và an ninh xã hội mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người nhập cư. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, nguyên nhân, thực trạng và hệ lụy của tình trạng cư trú trái phép, đồng thời cung cấp giải pháp định cư hợp pháp và an toàn với sự đồng hành từ Harvey Law Group Vietnam.
Nhập cư bất hợp pháp là gì?
Tại Canada, nhập cư bất hợp pháp được hiểu là tình trạng người nước ngoài cư trú, làm việc hoặc tham gia các hoạt động mà không có giấy tờ hợp lệ hoặc vi phạm quy định di trú do chính phủ Canada ban hành. Điều này bao gồm:
- Ở lại sau khi visa hoặc giấy phép lao động hết hạn mà không gia hạn.
- Làm việc chui khi chưa có Work Permit hoặc làm trái quy định được ghi trong giấy phép.
- Nhập cảnh trái phép qua biên giới mà không được kiểm tra hoặc thông qua các cửa khẩu hợp pháp.
Nguyên nhân dẫn đến nhập cư bất hợp pháp ở Canada
Nguyên nhân dẫn đến nhập cư bất hợp pháp ở Canada bao gồm người nhập cư không đáp ứng điều kiện tiếp tục cư trú sau khi hết thời hạn visa, khủng hoảng kinh tế ở quê nhà, tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn, hệ thống nhập cư phức tạp khó tiếp cận các con đường hợp pháp, và việc sử dụng giấy tờ giả mạo hoặc hoạt động môi giới trái phép ở Canada.
- Mất tư cách hợp pháp sau khi nhập cảnh: Nhiều người vào Canada bằng visa du lịch, du học hoặc lao động hợp pháp nhưng sau đó không còn đáp ứng được yêu cầu để gia hạn hoặc chuyển đổi sang diện cư trú khác, dẫn đến tình trạng ở lại mà không còn giấy tờ hợp lệ.
- Khủng hoảng và bất ổn tại quê hương: Người dân từ những quốc gia có chiến tranh, bất ổn chính trị hay suy thoái kinh tế thường tìm cách di cư sang Canada để tìm kiếm môi trường an toàn và cơ hội việc làm, kể cả bằng con đường bất hợp pháp.
- Giả mạo giấy tờ hoặc vượt biên trái phép: Một bộ phận cố gắng nhập cảnh bằng hộ chiếu, thị thực giả hoặc băng qua biên giới Mỹ Canada qua những lối đi không chính thức để tránh bị kiểm tra.
- Hệ thống nhập cư phức tạp và hạn chế: Chính sách di trú của Canada có nhiều yêu cầu khắt khe về tài chính, trình độ, ngôn ngữ, khiến không ít người gặp khó khăn trong việc tiếp cận con đường hợp pháp và lựa chọn ở lại bất hợp pháp.
- Hoạt động môi giới trái phép: Một số cá nhân trở thành nạn nhân của các đường dây môi giới nhập cư lậu. Họ bị dụ dỗ bởi lời hứa về công việc, thu nhập, nhưng thực tế lại rơi vào tình trạng cư trú không giấy tờ, đối mặt nhiều rủi ro pháp lý và xã hội.
Thực trạng nhập cư trái phép tại Canada hiện nay
Tính đến tháng 1 năm 2025, có hơn ba triệu người di cư tạm thời đang sinh sống tại Canada, và nhiều người trong số này không rời khỏi Canada sau khi thị thực hết hạn. Theo ước tính, vào năm 2024 đã có khoảng 600.000 người di cư không có giấy tờ tại Canada con số phản ánh mức độ đáng lo ngại của tình trạng nhập cư trái phép.
Thực trạng này kéo theo nhiều hệ lụy xã hội:
- Áp lực lên hệ thống phúc lợi và dịch vụ công, từ chăm sóc y tế đến giáo dục.
- Cạnh tranh lao động không công bằng, khi lao động bất hợp pháp thường chấp nhận mức lương thấp, ảnh hưởng đến cơ hội việc làm và thu nhập của lao động hợp pháp.
- Nguy cơ về an ninh và trật tự xã hội, do tình trạng vượt biên, sử dụng giấy tờ giả mạo.
Chính phủ Canada hiện đang đặc biệt quan ngại về tình hình này. Năm 2025, Cơ quan Biên phòng Canada (CBSA) đã tăng cường kiểm soát, đồng thời ban hành hơn 30.000 lệnh trục xuất nhằm giảm thiểu số lượng người cư trú bất hợp pháp và duy trì sự ổn định xã hội.
Người nhập cư bất bất hợp pháp ở Canada có thể tái nhập cảnh không?
Theo luật di trú Canada, người đã từng cư trú bất hợp pháp hoặc bị trục xuất sẽ không thể tự do quay lại Canada. Họ thường bị cấm nhập cảnh trong một thời gian nhất định và cần xin Authorization to Return to Canada (ARC) để được xem xét.
Các loại lệnh trục xuất và khả năng tái nhập cảnh
| Loại lệnh trục xuất | Thời hạn cấm nhập cảnh | Điều kiện tái nhập cảnh |
| Departure Order (Lệnh rời đi) | Không cấm nếu rời Canada trong vòng 30 ngày và nhận Certificate of Departure | Nếu rời đúng hạn, không cần ARC. Nếu quá hạn, tự động chuyển thành Deportation Order → cần ARC để quay lại. |
| Exclusion Order (Lệnh loại trừ) | Thường cấm nhập cảnh 1 năm (hoặc 5 năm nếu do gian lận giấy tờ) | Có thể tái nhập sau khi hết thời hạn. Nếu muốn quay lại sớm hơn, bắt buộc phải xin ARC. |
| Deportation Order (Lệnh trục xuất) | Vĩnh viễn, không có thời hạn cố định | Luôn bắt buộc phải có ARC để được tái nhập cảnh, bất kể thời gian đã trôi qua bao lâu. |
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc được chấp thuận Authorization to Return to Canada (ARC)
- Mức độ vi phạm: Quá hạn visa dễ được xem xét hơn so với gian lận hay vi phạm hình sự.
- Hợp tác với cơ quan chức năng: Người tuân thủ và rời Canada đúng quy định sẽ có lợi thế.
- Chính sách di trú hiện hành: Luật thay đổi có thể mở ra cơ hội mới.
- Yếu tố nhân đạo: Trường hợp đặc biệt (ví dụ có thân nhân cần chăm sóc) có thể được ưu tiên.
Ảnh hưởng tiêu cực của nhập cư trái phép ở Canada
Nhập cư trái phép không chỉ vi phạm luật di trú mà còn để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân, gia đình và xã hội.
Hậu quả pháp lý
- Trục xuất: Đây là hình phạt phổ biến nhất. Người vi phạm sẽ nhận Removal Order từ cơ quan di trú Canada và bị cấm quay lại trong thời gian quy định (1 năm, 5 năm hoặc vĩnh viễn tùy loại).
- Chi phí trục xuất: Một số trường hợp phải hoàn trả chi phí di dời do chính phủ chi trả, đồng thời phải nộp thêm khoản phí nếu muốn xin tái nhập cảnh.
- Hồ sơ vi phạm: Thông tin vi phạm được lưu trữ trong hệ thống quản lý di trú. Dù thời hạn cấm nhập cảnh đã hết, hồ sơ này vẫn khiến việc xin visa hoặc định cư sau này trở nên khó khăn hơn
Ảnh hưởng đến tương lai cá nhân
- Khó tìm việc hợp pháp: Do có tiền án về di trú, hồ sơ lao động sẽ mất uy tín, ít nhà tuyển dụng sẵn sàng chấp nhận.
- Giảm cơ hội định cư: Việc đã từng vi phạm khiến cá nhân khó tham gia các chương trình nhập cư hợp pháp khác trong tương lai.
- Tổn hại uy tín cá nhân: Khi thông tin vi phạm được lưu trữ, uy tín trong công việc và xã hội đều bị ảnh hưởng lâu dài.
Gánh nặng cho gia đình
- Mất nguồn thu nhập: Khi bị trục xuất, người lao động không thể tiếp tục làm việc, gia đình mất đi khoản thu nhập quan trọng.
- Áp lực tài chính: Tiền phạt, chi phí di dời và khoản nợ phát sinh có thể trở thành gánh nặng lớn cho gia đình nếu không có nền tảng kinh tế vững.
Hệ lụy cho cộng đồng và xã hội
- Hạn chế tiếp cận dịch vụ: Người cư trú bất hợp pháp gần như không thể tiếp cận các dịch vụ y tế và xã hội, nhiều người còn ngại tiếp xúc với cơ quan chức năng vì sợ bị phát hiện, dẫn đến nguy cơ bị bóc lột và tổn hại sức khỏe.
- Ảnh hưởng đến hình ảnh cộng đồng di dân: Vi phạm của một nhóm nhỏ có thể làm xấu đi hình ảnh của cả cộng đồng người nhập cư trong mắt xã hội Canada và quốc tế.
- Gia tăng áp lực xã hội: Hệ thống phúc lợi, y tế và an ninh phải gánh thêm rủi ro và chi phí từ nhóm cư trú trái phép, tạo ra bất bình trong xã hội.
Luật nhập cảnh Canada
Luật nhập cảnh Canada được quản lý bởi Cơ quan Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC), với mục tiêu kiểm soát chặt chẽ hoạt động nhập cảnh, đảm bảo an ninh quốc gia và tạo môi trường minh bạch cho người nhập cư. Luật áp dụng cho cả trường hợp nhập cảnh tạm thời (du lịch, du học, lao động) và định cư lâu dài.
Yêu cầu cơ bản khi nhập cảnh
- Người muốn nhập cảnh Canada phải có hộ chiếu hợp lệ.
- Tùy thuộc vào quốc tịch và mục đích chuyến đi, người nhập cảnh có thể cần thị thực (visa) hoặc giấy phép nhập cảnh (study permit, work permit).
- Các quy định về visa và giấy phép thay đổi theo từng quốc gia và loại hình cư trú.
Kiểm tra y tế và an ninh
Canada áp dụng các yêu cầu khắt khe về y tế và an ninh. Người nhập cảnh có thể phải:
- Trải qua kiểm tra sức khỏe để đảm bảo không mang bệnh truyền nhiễm gây nguy hại cộng đồng.
- Kiểm tra an ninh và lý lịch tư pháp. Những cá nhân có tiền án nghiêm trọng, liên quan tội phạm, khủng bố hoặc được coi là mối đe dọa an ninh quốc gia sẽ bị từ chối nhập cảnh.
Các trường hợp đặc biệt
Luật nhập cảnh cũng điều chỉnh riêng cho:
- Người tị nạn và người xin bảo vệ nhân đạo.
- Người di cư diện đặc biệt như đoàn tụ gia đình, lao động tay nghề cao, hoặc diện đầu tư.
- Người tạm trú cần gia hạn hoặc chuyển đổi tư cách cư trú.
Harvey Law Group – Đơn vị tư vấn định cư Canada hợp pháp và an toàn
Harvey Law Group (HLG) còn là đối tác uy tín giúp doanh nhân trong và ngoài nước tiếp cận chương trình định cư Canada diện Start-up Visa (SUV) một trong những lựa chọn định cư hấp dẫn nhất hiện nay. Chương trình này dành cho các doanh nhân có ý tưởng kinh doanh đổi mới sáng tạo, có tiềm năng phát triển và tạo việc làm tại Canada.
Harvey Law Group (HLG) cung cấp dịch vụ cho Start-up Visa bao gồm:
- Hỗ trợ chuẩn bị bộ hồ sơ xin bảo trợ cùng thư hỗ trợ từ các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc vườn ươm doanh nghiệp.
- Hướng dẫn thủ tục xin visa thường trú và giấy phép làm việc cho cả doanh nhân và gia đình.
- Tư vấn tài chính định cư, đảm bảo chứng minh đủ điều kiện tài chính theo quy định.
- Đồng hành giải quyết các vấn đề pháp lý trong suốt quá trình định cư.
Với kinh nghiệm và mạng lưới sâu rộng Harvey Law Group cam kết giúp khách hàng tận dụng tối đa lợi thế của chương trình Start-up Visa để định cư Canada hợp pháp, an toàn và hiệu quả, tránh rủi ro nhập cư bất hợp pháp và những hệ lụy pháp lý đi kèm.
Nhập cư bất hợp pháp ở Canada tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và hệ quả lâu dài. Thay vì chọn con đường này, bạn có thể tiếp cận các chương trình định cư hợp pháp như Start-up Visa. Với kinh nghiệm quốc tế và uy tín nhiều năm, Harvey Law Group Vietnam sẽ là đối tác tin cậy giúp bạn hiện thực hóa ước mơ định cư Canada một cách an toàn, minh bạch và hiệu quả.
