So sánh các chương trình định cư Canada là bước quan trọng để tìm ra con đường phù hợp nhất cho kế hoạch lâu dài. Bài viết do Harvey Law Group Vietnam cập nhật năm 2025 sẽ phân tích chi tiết bốn lựa chọn phổ biến: Start-up Visa, Express Entry, đề cử tỉnh bang và bảo lãnh gia đình. Thông tin về điều kiện, thời gian xét duyệt, yêu cầu tài chính và cơ hội việc làm sẽ được trình bày rõ ràng, giúp bạn dễ dàng đưa ra quyết định chính xác.
So sánh các chương trình định cư Canada phổ biến
Hệ thống nhập cư Canada mang đến nhiều lựa chọn cho người nước ngoài mong muốn định cư lâu dài. Mỗi chương trình được thiết kế cho từng nhóm đối tượng khác nhau, từ doanh nhân khởi nghiệp, lao động tay nghề cao cho đến các gia đình muốn đoàn tụ. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn so sánh nhanh bốn chương trình phổ biến hiện nay để lựa chọn hướng đi phù hợp nhất.
| Tiêu chí | Start-up Visa (SUV) | Express Entry | Đề cử tỉnh bang (PNP) | Bảo lãnh gia đình |
| Đối tượng | Doanh nhân quốc tế có ý tưởng sáng tạo, tiềm năng phát triển tại Canada | Lao động tay nghề cao, có trình độ và kinh nghiệm | Người lao động được tỉnh bang lựa chọn dựa trên nhu cầu địa phương | Người thân hợp pháp của công dân hoặc thường trú nhân Canada |
| Điều kiện chính | Có thư hỗ trợ từ tổ chức được chỉ định + chứng minh tài chính | Hồ sơ CRS cạnh tranh (dựa trên tuổi, học vấn, ngôn ngữ, kinh nghiệm) | Đáp ứng tiêu chí riêng của từng tỉnh bang | Quan hệ gia đình hợp lệ và người bảo lãnh đạt chuẩn thu nhập |
| Thời gian xử lý | từ 6-9 tháng | Khoảng 6 tháng | Tùy tỉnh bang, trung bình 9–18 tháng | 20–24 tháng, tùy mối quan hệ |
| Ngôn ngữ | Tối thiểu CLB 5 (Anh/Pháp) | CLB 7–9 | Dao động CLB 4–7 (tùy tỉnh) | Không bắt buộc, ngoại trừ một số diện vợ/chồng |
| Yêu cầu tài chính | Đầu tư khởi nghiệp và chi phí sinh hoạt | Chứng minh khả năng định cư | Theo quy định của từng tỉnh bang | Người bảo lãnh phải đảm bảo khả năng tài chính |
| Cơ hội việc làm | Tự tạo việc làm qua doanh nghiệp | Cao, đặc biệt trong ngành nghề ưu tiên | Cao nếu phù hợp với ngành nghề thiếu nhân lực địa phương | Không yêu cầu phải có việc làm |
| Mức độ linh hoạt | Cao, có thể định cư tại nhiều tỉnh bang | Trung bình, cạnh tranh cao | Cao, phù hợp từng vùng | Thấp, phụ thuộc hoàn toàn vào quan hệ gia đình |
Chương trình khởi nghiệp (Start-up Visa)
Start-up Visa (SUV) là chương trình định cư dành cho doanh nhân quốc tế có ý tưởng sáng tạo, tiềm năng phát triển toàn cầu và khả năng tạo việc làm cho người dân Canada. Điểm khác biệt của SUV là cho phép ứng viên và gia đình nhận thẳng thường trú nhân (PR) nếu hồ sơ được chấp thuận.
Điều kiện tham gia chương trình Start-up Visa
- Có tổ chức được chỉ định bảo trợ: Nhận Letter of Support từ quỹ đầu tư mạo hiểm (≥200.000 CAD), nhóm nhà đầu tư thiên thần (≥75.000 CAD) hoặc vườn ươm doanh nghiệp (được chấp nhận vào chương trình ươm tạo, không yêu cầu vốn tối thiểu).
- Doanh nghiệp đủ điều kiện: Ứng viên nắm ≥10% cổ phần có quyền biểu quyết; nhóm sáng lập tổ chức bảo trợ nắm >50%. Tối đa 5 nhà đầu tư đồng sáng lập có thể cùng tham gia.
- Ngoại ngữ: Đạt tối thiểu CLB 5 bằng tiếng Anh hoặc Pháp (nghe, nói, đọc, viết).
- Tài chính định cư: Chứng minh đủ tiền trang trải sinh hoạt cho gia đình.
- Điều kiện khác: Khám sức khỏe, kiểm tra an ninh và không có tiền án. Người phụ thuộc đi kèm gồm vợ/chồng và con dưới 22 tuổi chưa kết hôn.
Quy trình tham gia chương trình Start-up Visa
Bước 1: Xác định điều kiện
Ứng viên bắt đầu bằng việc ký thỏa thuận hợp tác ban đầu. Sau đó, hồ sơ sẽ được chuyên gia rà soát để đảm bảo đáp ứng các tiêu chí cơ bản của chương trình SUV.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch kinh doanh
Nộp chứng chỉ ngoại ngữ (tiếng Anh/Pháp tương đương CLB 5).
Ở giai đoạn này, ý tưởng sẽ được phát triển thành dự án khởi nghiệp chi tiết để trình bày với tổ chức bảo trợ.
Bước 3: Nhận thư ủng hộ từ tổ chức được chỉ định
Nhà đầu tư được hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị hồ sơ và pitching để thuyết phục quỹ đầu tư mạo hiểm, nhóm nhà đầu tư thiên thần hoặc vườn ươm doanh nghiệp cấp Letter of Support là giấy tờ then chốt trong hồ sơ SUV.
Bước 4: Nộp đơn xin visa và giấy phép lao động
Hoàn thiện bộ hồ sơ nộp cho IRCC bao gồm đơn xin thường trú nhân (PR), giấy phép lao động (Work Permit) và giấy phép du học cho con cái (Study Permit) nếu cần.
Bước 5: Nhận Work Permit và khởi sự tại Canada
Khi giấy phép lao động được chấp thuận, ứng viên có thể cùng gia đình sang Canada để bắt đầu sinh sống, triển khai hoạt động kinh doanh và hội nhập môi trường mới.
Bước 6: Được cấp thường trú nhân Canada
Khi đơn PR được duyệt, đương đơn và người phụ thuộc chính thức trở thành thường trú nhân, hưởng đầy đủ quyền lợi về cư trú, học tập, làm việc và phúc lợi xã hội tại Canada.
Quyền lợi & Ưu điểm
- Cả gia đình được cấp thường trú nhân Canada, với quyền sinh sống, làm việc và học tập tại bất kỳ tỉnh bang nào (trừ Quebec).
- Con cái được học miễn phí đến hết trung học phổ thông, học phí bậc đại học bằng công dân Canada.
- Hưởng dịch vụ y tế công và phúc lợi xã hội như công dân Canada.
- Không giới hạn độ tuổi khi nộp hồ sơ.
- Sau khi cư trú tối thiểu 3 năm trong vòng 5 năm, có thể nộp đơn xin quốc tịch Canada và giữ song tịch.
- Không yêu cầu vốn đầu tư tối thiểu nếu dự án được chấp nhận vào vườn ươm doanh nghiệp.
- Có thể xin work permit để triển khai dự án ngay khi chờ PR, giúp rút ngắn thời gian hội nhập.
Hạn chế
- Quá trình chọn lọc khắt khe, nhất là khi thuyết phục tổ chức được chỉ định.
- Nếu thành viên thiết yếu trong nhóm bị từ chối, hồ sơ cả nhóm có thể bị ảnh hưởng.
Chương trình Express Entry
Express Entry là hệ thống hồ sơ nhập cư hiện đại cho các chương trình kinh tế chủ chốt của Canada, gồm:
- Federal Skilled Worker (FSWP): Dành cho lao động có ít nhất một năm kinh nghiệm toàn thời gian trong ngành nghề thuộc nhóm NOC TEER 0, 1, 2 hoặc 3. Hồ sơ được đánh giá theo các tiêu chí như học vấn, kinh nghiệm công việc, ngôn ngữ, tuổi và khả năng hòa nhập bạn cần đạt tối thiểu khoảng 67 điểm để đủ điều kiện.
- Canadian Experience Class (CEC): Dành người đã làm việc tại Canada tối thiểu 1 năm trong ngành nghề tương đương, với yêu cầu về ngôn ngữ và không định cư tại Quebec.
- Federal Skilled Trades (FSTP): Cho lao động tay nghề cao với ít nhất 2 năm kinh nghiệm, kết hợp chứng chỉ ngành nghề và khả năng ngôn ngữ phù hợp.
Ưu điểm
- Thời gian xử lý nhanh, thường trong vòng 6 tháng cho 80% hồ sơ hoàn chỉnh.
- Hệ thống chấm điểm CRS minh bạch.
- Có cơ hội được chọn theo ngành cụ thể như sức khỏe, ngành giáo dục, kỹ thuật, thương mại, nông nghiệp và ưu tiên người nói tiếng Pháp.
Hạn chế
- Cuộc cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt khi điểm CRS liên tục thay đổi theo mỗi đợt mời nộp đơn PR.
- Ứng viên càng lớn tuổi hoặc yếu ngoại ngữ càng khó đạt điểm cao nếu không có thêm kinh nghiệm hoặc bằng cấp.
Chương trình đề cử tỉnh bang (PNP)
Provincial Nominee Program (PNP) là con đường nhập cư do các tỉnh bang và vùng lãnh thổ (trừ Quebec và Nunavut) quản lý, nhằm thu hút nhân lực phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế địa phương. Mỗi tỉnh bang xây dựng những luồng riêng cho lao động tay nghề, sinh viên quốc tế và doanh nhân, tạo thêm lựa chọn bên cạnh hệ thống Express Entry liên bang.
Đặc điểm và điều kiện chính
- Ontario Immigrant Nominee Program (OINP): Ứng viên cần có điểm CRS cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu lao động của Ontario.
- British Columbia PNP (BC PNP): Đa phần yêu cầu job offer hợp lệ và mức lương đáp ứng chuẩn tối thiểu tại BC.
- Alberta Advantage Immigration Program (AAIP): Ưu tiên người có kinh nghiệm trong các ngành nghề chiến lược hoặc có mối liên hệ với tỉnh.
- Saskatchewan Immigrant Nominee Program (SINP): Hồ sơ đánh giá qua hệ thống tính điểm riêng, chú trọng kỹ năng phù hợp.
- Nova Scotia Nominee Program (NSNP): Hướng tới ngành nghề mà tỉnh đang thiếu nhân lực.
Ưu điểm
- Cộng thêm 600 điểm CRS: Khi được đề cử, ứng viên gần như chắc chắn nhận được Invitation to Apply (ITA) trong Express Entry.
- Đáp ứng nhu cầu thực tế: Mỗi tỉnh ưu tiên ngành nghề thiếu hụt, giúp ứng viên dễ cạnh tranh hơn so với hồ sơ chỉ nộp qua liên bang.
- Tạo cơ hội cho nhiều nhóm khác nhau: Không chỉ lao động tay nghề, mà cả sinh viên quốc tế sau tốt nghiệp hay doanh nhân khởi nghiệp cũng có cơ hội.
Hạn chế
- Cam kết định cư: Người được đề cử cần sinh sống và làm việc tại tỉnh bang đã chọn trong một thời gian nhất định.
- Khác biệt giữa các tỉnh: Điều kiện, ngành nghề ưu tiên và thời gian xử lý hồ sơ thay đổi tùy từng bang, đòi hỏi ứng viên phải nghiên cứu kỹ.
- Quy trình phức tạp hơn: Một số luồng yêu cầu song song hai bước (nộp hồ sơ tỉnh bang và liên bang), dẫn đến kéo dài thời gian xử lý.
Chương trình bảo lãnh gia đình
Chương trình bảo lãnh gia đình là con đường nhập cư dành cho công dân hoặc thường trú nhân Canada mong muốn đưa người thân sang đoàn tụ. Chính phủ Canada coi trọng giá trị gia đình, vì vậy chương trình này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nhập cư tổng thể.
Các quan hệ đủ điều kiện
- Vợ/chồng, bạn đời hợp pháp hoặc sống chung.
- Con phụ thuộc dưới 22 tuổi, chưa kết hôn hoặc không có bạn đời.
- Cha mẹ và ông bà thông qua chương trình Parents and Grandparents Program (PGP).
- Anh chị em mồ côi dưới 18 tuổi hoặc một số trường hợp đặc biệt khác được IRCC cho phép.
Ưu điểm
- Giúp gia đình đoàn tụ và ổn định cuộc sống tại Canada.
- Người được bảo lãnh không cần chứng minh kỹ năng lao động hay kinh nghiệm làm việc.
- Tạo cơ hội nhập cư hợp pháp cho những người thân thiết, kể cả cha mẹ và ông bà.
Hạn chế
- Hạn ngạch hạn chế, đặc biệt là diện cha mẹ và ông bà do áp dụng hình thức rút thăm.
- Người bảo lãnh phải chứng minh thu nhập tối thiểu để đảm bảo có khả năng hỗ trợ người thân.
Những đặc điểm chung của các chương trình định cư Canada
Mặc dù có nhiều diện định cư khác nhau, các chương trình định cư của Canada đều chia sẻ những điểm chung quan trọng, thể hiện sự nhất quán trong chính sách nhập cư.
Điều kiện
- Trình độ học vấn: Hầu hết chương trình yêu cầu ứng viên có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên.
- Lý lịch tư pháp: Tất cả ứng viên phải chứng minh không có tiền án tiền sự nghiêm trọng.
- Sức khỏe: Người nhập cư cần vượt qua kiểm tra y tế theo tiêu chuẩn quốc gia. Các bệnh truyền nhiễm hoặc tình trạng sức khỏe gây gánh nặng cho hệ thống y tế công có thể dẫn đến việc từ chối đơn.
- Ngôn ngữ: Tiếng Anh hoặc tiếng Pháp là yêu cầu gần như bắt buộc, với các kỳ thi chuẩn hóa như IELTS, CELPIP hoặc TEF.
- Thời gian cư trú để nhập quốc tịch: Mọi thường trú nhân phải sống ít nhất 1.095 ngày (3 năm) trong vòng 5 năm trước khi nộp đơn xin quốc tịch. Quy định này giúp chính phủ bảo đảm người nhập cư đã thực sự gắn bó và đóng góp cho đất nước.
Quyền lợi
- Giáo dục: Con cái của thường trú nhân và công dân Canada được học miễn phí từ tiểu học đến trung học phổ thông. Khi lên cao đẳng, đại học, họ chỉ phải đóng mức học phí như công dân Canada, thường rẻ hơn 2–3 lần so với du học sinh quốc tế.
- Y tế công cộng: Canada cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho công dân và thường trú nhân, từ khám chữa bệnh cơ bản đến cấp cứu. Mỗi tỉnh bang có hệ thống bảo hiểm y tế riêng nhưng đều hướng đến mục tiêu đảm bảo mọi người dân đều được chăm sóc.
- Phúc lợi xã hội: Người định cư hợp pháp có thể tiếp cận các gói trợ cấp như bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp trẻ em, trợ cấp người già và nhiều chương trình hỗ trợ cộng đồng khác, giúp ổn định đời sống.
- Bảo lãnh gia đình: Công dân và thường trú nhân Canada có quyền bảo lãnh vợ/chồng, con ruột hoặc con nuôi, và cha mẹ. Đây là một trong những chính sách nổi bật, nhấn mạnh giá trị gắn kết gia đình trong xã hội Canada.
- Cơ hội việc làm: Thị trường lao động Canada rộng mở với nhu cầu lớn trong các ngành nghề như chăm sóc sức khỏe, kỹ thuật, công nghệ thông tin và dịch vụ.
Cách lựa chọn chương trình định cư Canada phù hợp nhất
Việc chọn đúng chương trình định cư Canada đòi hỏi bạn phải đánh giá kỹ năng, tài chính, mục tiêu cá nhân và thời gian xử lý hồ sơ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
Các bước đánh giá điều kiện cá nhân
- Xác định mục tiêu rõ ràng: Bạn muốn sang Canada để phát triển sự nghiệp, đoàn tụ gia đình, hay khởi nghiệp? Mục tiêu này quyết định bạn nên chọn Express Entry, PNP, diện bảo lãnh hay Start-up Visa.
- Kiểm tra trình độ ngôn ngữ: IELTS, CELPIP (tiếng Anh) hoặc TEF (tiếng Pháp) là yêu cầu bắt buộc cho Express Entry và nhiều PNP. Điểm ngôn ngữ cao giúp tăng điểm CRS.
- Xem xét khả năng tài chính: Bạn cần chứng minh có đủ tài chính để trang trải chi phí sinh sống ban đầu. Ngoài ra chương trình Start-up Visa còn yêu cầu nguồn vốn.
- Nghiên cứu nhu cầu lao động tại Canada: Mỗi tỉnh bang ưu tiên các ngành nghề khác nhau. Ví dụ, British Columbia cần lao động công nghệ, trong khi các tỉnh Đại Tây Dương ưu tiên y tế và dịch vụ.
Các câu hỏi thường gặp về các chương trình định cư Canada
Làm thế nào để tôi có thể xin được thẻ thường trú nhân tại Canada?
Với diện Start-up Visa (SUV), bạn sẽ trở thành thường trú nhân ngay khi hồ sơ được IRCC chấp thuận. Thẻ PR đầu tiên có hiệu lực 5 năm sẽ được tự động gửi nếu bạn cung cấp địa chỉ và ảnh trong vòng 180 ngày. Đây là giấy tờ bắt buộc khi xuất nhập cảnh, và để được gia hạn, bạn cần cư trú ít nhất 730 ngày trong 5 năm.
Khi nào tôi có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch Canada?
Bạn có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch Canada sau khi đã sống tại Canada ít nhất 1.095 ngày (3 năm) trong vòng 5 năm trước ngày nộp đơn. Trong đó, bạn phải là thường trú nhân hợp lệ, đáp ứng nghĩa vụ khai thuế trong ít nhất 3 năm (nếu phải khai), và nếu ở độ tuổi 18–54 thì cần đạt yêu cầu ngôn ngữ và vượt qua bài thi quốc tịch.
Có giới hạn độ tuổi để nhập cư vào Canada không?
Canada không quy định độ tuổi tối đa khi xin nhập cư. Tuy nhiên, trong các chương trình nhập cư diện kinh tế, tuổi tác là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến điểm số hồ sơ. Những ứng viên ở độ tuổi 20 đến 35 thường nhận được mức điểm cao nhất cho tiêu chí này.
Nếu lớn tuổi hơn, bạn vẫn có thể tăng cơ hội thành công nhờ các yếu tố khác như trình độ học vấn, kỹ năng ngôn ngữ, kinh nghiệm làm việc hoặc có thư mời làm việc từ nhà tuyển dụng tại Canada.
Tôi có thể nộp đơn xin tư cách thường trú nhân và tư cách tạm trú cùng lúc không?
Có. Luật di trú Canada cho phép nộp đồng thời hồ sơ thường trú (PR) và tạm trú.
Trở thành thường trú nhân Canada có những lợi ích gì?
Thường trú nhân Canada được hưởng hầu hết phúc lợi xã hội như y tế, giáo dục; có quyền sống, làm việc và học tập tại bất kỳ tỉnh bang nào; đủ điều kiện nộp đơn xin quốc tịch sau khi đáp ứng thời gian cư trú và được bảo vệ theo luật pháp cũng như Hiến chương Quyền và Tự do của Canada.
Harvey Law Group sẵn sàng giúp bạn định cư Canada thành công
Harvey Law Group (HLG) là đơn vị tư vấn di trú quốc tế uy tín, với nhiều năm kinh nghiệm hỗ trợ hàng ngàn khách hàng trên khắp thế giới định cư thành công tại Canada. Nhờ đội ngũ chuyên gia am hiểu luật di trú và nắm vững các chính sách mới nhất.
Đặc biệt, Harvey Law Group (HLG) cung cấp dịch vụ Start-up Visa Canada, lộ trình dành riêng cho doanh nhân quốc tế có ý tưởng sáng tạo và khát vọng phát triển tại thị trường Bắc Mỹ. Từ việc đánh giá ý tưởng kinh doanh, kết nối với tổ chức bảo trợ cho đến khâu nộp hồ sơ lên IRCC, HLG hỗ trợ giúp bạn tránh những sai sót thường gặp và đảm bảo hồ sơ luôn đáp ứng đúng các yêu cầu cập nhật.
Không chỉ dừng lại ở khâu chuẩn bị, Harvey Law Group (HLG) còn theo sát quá trình xử lý hồ sơ tại cơ quan di trú Canada, kịp thời hỗ trợ giải trình hoặc bổ sung tài liệu khi cần. Sự đồng hành chặt chẽ này giúp rút ngắn thời gian chờ đợi và nâng cao tỷ lệ hồ sơ được chấp thuận, mang lại cho bạn hành trình định cư Canada thuận lợi và an toàn hơn.
Việc so sánh các chương trình định cư Canada giúp bạn hiểu rõ ưu nhược điểm của từng diện. Khi có định hướng rõ ràng và được hỗ trợ bởi Harvey Law Group Vietnam, hành trình định cư sẽ trở nên an toàn, minh bạch và hiệu quả hơn, mở ra cơ hội ổn định lâu dài cho cả gia đình tại xứ sở lá phong.
