Để nhập cư Canada, bạn cần hiểu rõ các quy trình xét duyệt, điều kiện định cư và cách thức nộp hồ sơ. Tất cả những điều này đều do một cơ quan chính phủ quản lý đó là IRCC. Vậy IRCC là gì và vai trò của nó ra sao? Cùng Harvey Law Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Bộ Di trú, Tị nạn, Quốc tịch Canada (IRCC) là gì?
IRCC là tên viết tắt của Immigration, Refugees and Citizenship Canada (Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada), đây là cơ quan chính phủ Canada chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hệ thống nhập cư, bảo vệ người tị nạn, cấp quốc tịch và cung cấp các chương trình hỗ trợ hòa nhập cho người mới đến. Người nhập cư có thể đăng ký và theo dõi hồ sơ xin visa, thẻ thường trú nhân Canada cũng như các dịch vụ liên quan đến quốc tịch qua hệ thống nộp hồ sơ trực tuyến của IRCC (IRCC Portal/GCKey/PR Confirmation Portal tùy loại hồ sơ).
Lịch sử hình thành và phát triển của IRCC
Những dấu mốc quan trọng trong lịch sử hình thành và phát triển của IRCC như sau:
- Năm 1994: IRCC, tiền thân là Bộ Di trú và Quốc tịch Canada (Citizenship and Immigration Canada – CIC), được thành lập nhằm hợp nhất các dịch vụ nhập cư và đăng ký quốc tịch. Đây là bước đi quan trọng giúp tinh gọn chính sách di trú đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa của Canada.
- 2013: CIC tiếp nhận Chương trình Hộ chiếu theo Canadian Passport Order.
- Năm 2015: Đổi tên áp dụng thành Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC) để phản ánh rõ hơn phạm vi công việc của tổ chức, bao gồm cả việc hỗ trợ người tị nạn và tiếp nhận trách nhiệm quản lý chương trình hộ chiếu.
- Hiện tại: IRCC tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong hệ thống di trú, quản lý các chương trình nhập cư chủ chốt như:
- Express Entry: Hệ thống xét duyệt nhập cư dành cho lao động kỹ năng.
- Family Sponsorship: Chương trình bảo lãnh đoàn tụ gia đình.
- Provincial Nominee Program (PNP): Chương trình đề cử tỉnh bang nhằm thu hút nhân lực theo nhu cầu từng khu vực.
- Study permit và Work Permit: Thị thực dành cho du học sinh và lao động tạm thời.
>>> Xem thêm: Thông tin chính sách nhập cư Canada giai đoạn 2025 – 2027
Chức năng của IRCC
Chức năng Di trú
Các chức năng chính của Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (Immigration, Refugees and Citizenship Canada – IRCC) trong lĩnh vực di trú bao gồm:
Quản lý chương trình nhập cư kinh tế
- IRCC giám sát các chương trình như Express Entry, Provincial Nominee Program (PNP), và các chương trình nhập cư kinh doanh khác để thu hút lao động tay nghề cao, doanh nhân và nhà đầu tư đến Canada.
- Đảm bảo người nhập cư có kỹ năng phù hợp với nhu cầu lao động của Canada, đóng góp vào sự phát triển kinh tế.
Thực hiện chương trình đoàn tụ gia đình: IRCC hỗ trợ công dân và thường trú nhân Canada bảo lãnh người thân thông qua chương trình Family Sponsorship:
- Spousal Sponsorship: Bảo lãnh vợ/chồng và bạn đời hợp pháp.
- Parental Sponsorship: Bảo lãnh cha mẹ và ông bà.
- Dependent Child Sponsorship: Bảo lãnh con cái phụ thuộc.
Bảo vệ người tị nạn và người có nhu cầu nhân đạo
- Điều phối chương trình tái định cư dành cho người tị nạn theo Công ước Liên Hợp Quốc về Người tị nạn.
- Xử lý yêu cầu tị nạn từ những người tìm kiếm sự bảo vệ trên lãnh thổ Canada theo Đạo luật Bảo vệ Người tị nạn và Nhập cư.
- Hỗ trợ định cư cho những cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt nhưng không đủ điều kiện theo diện nhập cư thông thường.
Cấp phép và giám sát thị thực tạm trú: IRCC quản lý thị thực tạm trú (Temporary Resident Visa) cho các mục đích khác nhau
- Visitor Visa: Thị thực du lịch cho người nước ngoài đến Canada ngắn hạn.
- Study Permit: do IRCC cấp theo International Student Program.
- Work Permit: giấy phép lao động do IRCC cấp, gồm hai nhánh chính: Temporary Foreign Worker Program (TFWP) – cần LMIA từ ESDC/Service Canada, thường là giấy phép theo một nhà tuyển dụng; và International Mobility Program (IMP) – miễn LMIA (ví dụ luân chuyển nội bộ doanh nghiệp, hiệp định quốc tế), có thể là employer-specific hoặc open work permit.
- IRCC cũng hợp tác với Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (Canada Border Services Agency) và Bộ An ninh Công cộng Canada (Public Safety Canada) để đảm bảo quá trình cấp thị thực không ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Hỗ trợ quá trình định cư và hội nhập
- Cung cấp dịch vụ hỗ trợ người mới đến như đào tạo ngôn ngữ, hướng nghiệp và hội nhập cộng đồng.
- Hợp tác với các tỉnh bang và tổ chức phi lợi nhuận để tạo điều kiện thuận lợi cho người nhập cư ổn định cuộc sống.
>>> Xem thêm: Định cư Canada 2025: Điều kiện, chi phí và 4 diện phổ biến
Chức năng Tị nạn
Các chức năng chính của IRCC trong lĩnh vực tị nạn bao gồm:
Xử lý đơn xin tị nạn trong nước
- IRCC/CBSA tiếp nhận và đánh giá đủ điều kiện (eligibility) theo Đạo luật Bảo vệ Người tị nạn và Nhập cư; nếu đủ điều kiện, hồ sơ được chuyển cho IRB – Refugee Protection Division (RPD) để ra quyết định công nhận hay từ chối quy chế tị nạn.
Tái định cư người tị nạn từ nước ngoài
- IRCC điều hành các chương trình tái định cư dành cho người tị nạn được công nhận bởi Liên Hợp Quốc hoặc các tổ chức nhân đạo khác
- Chương trình Tái định cư Người tị nạn do Chính phủ bảo trợ (Government-Assisted Refugees – GAR): người tị nạn do UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees)/đơn vị giới thiệu; nhận hỗ trợ RAP (Resettlement Assistance Program – Chương trình Hỗ trợ Tái định cư) khi mới đến (tài chính hằng tháng và dịch vụ thiết yếu, thường tối đa 12 tháng).
- Chương trình Tư nhân bảo trợ người tị nạn (Private Sponsorship of Refugees – PSR): Cho phép cộng đồng/tổ chức tại Canada bảo trợ người tị nạn từ nước ngoài..
- Chương trình Tái định cư hỗn hợp (Blended Visa Office-Referred Program – BVOR): mô hình chia sẻ chi phí giữa IRCC (thường 6 tháng hỗ trợ thu nhập qua RAP) và nhà bảo trợ tư nhân (6 tháng còn lại + hỗ trợ xã hội đến 12 tháng).
Cung cấp hỗ trợ ban đầu cho người tị nạn: IRCC đảm bảo những người tị nạn mới đến Canada nhận được hỗ trợ cần thiết như:
- Nhà ở tạm thời & hỗ trợ tài chính: thông qua RAP cho diện phù hợp (đặc biệt là GAR), thường tối đa 12 tháng.
- Dịch vụ y tế: IFHP chi trả nhu cầu y tế khẩn/thiết yếu cho nhóm đủ điều kiện (người tái định cư và một số nhóm yêu cầu bảo vệ).
- Giáo dục & đào tạo ngôn ngữ: LINC/CLIC do IRCC tài trợ, dành cho thường trú nhân (PR) và người được bảo vệ (protected persons); không áp dụng cho mọi trường hợp đang chờ xét đơn tị nạn.
Quản lý các quy trình pháp lý liên quan đến tị nạn: IRCC giám sát quá trình đánh giá, chấp thuận hoặc từ chối đơn xin tị nạn theo quy trình công bằng
- Các trường hợp bị từ chối có thể kháng nghị lên Tòa Kháng Nghị Tị Nạn hoặc yêu cầu xét duyệt lại theo diện Hỗ trợ nhân đạo và từ bi.
- IRCC hợp tác với Bộ An ninh Công cộng Canada và Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada để thực thi quyết định trục xuất đối với các trường hợp không đủ điều kiện tị nạn.
>>> Xem thêm: Hệ thống phúc lợi xã hội và trợ cấp hỗ trợ người nhập cư tại Canada
Chức năng Quốc tịch
Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) chịu trách nhiệm quản lý các vấn đề liên quan đến quyền công dân, đảm bảo quá trình nhập tịch diễn ra minh bạch, hiệu quả và phù hợp với luật pháp Canada. Các chức năng chính của IRCC trong lĩnh vực quốc tịch bao gồm:
Xét duyệt và cấp quyền công dân Canada
- IRCC tiếp nhận và xử lý hồ sơ xin quốc tịch từ thường trú nhân đáp ứng điều kiện theo Đạo luật Quốc tịch Canada.
- Thời gian cư trú: Ứng viên phải hiện diện thực tế tại Canada tối thiểu 1.095 ngày trong 5 năm ngay trước ngày nộp đơn.
- Kiến thức về Canada: Người xin quốc tịch từ 18 đến 54 tuổi phải vượt qua bài kiểm tra quốc tịch.
- Năng lực ngôn ngữ: Yêu cầu đạt CLB 4 (Canadian Language Benchmarks) bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp đối với nhóm tuổi 18–54.
Tổ chức lễ nhập tịch
- IRCC phối hợp với Thẩm phán Quốc Tịch hoặc quyền viên chức được ủy quyền lễ tổ chức tuyên thệ công dân, đánh dấu việc chính thức trở thành công dân Canada.
- Lời tuyên thệ trung thành là bước quan trọng khẳng định cam kết của công dân mới đối với Canada.
- Các buổi lễ có thể diễn ra trực tiếp hoặc trực tuyến, tùy thư mời/ hướng dẫn trên hệ thống theo dõi hồ sơ.
Xử lý các vấn đề liên quan đến quốc tịch: IRCC xem xét và xử lý các trường hợp liên quan đến tình trạng quốc tịch như:
- Khôi phục quốc tịch: Dành cho những người từng là công dân Canada nhưng đã mất quốc tịch do thay đổi luật pháp trước đây.
- Thu hồi quốc tịch: IRCC khởi xướng & xử lý hồ sơ, cơ quan ra quyết định mặc định là Federal Court (trừ khi đương sự yêu cầu Bộ trưởng quyết định thay).
- Từ bỏ quốc tịch: Người Canada có thể tự nguyện từ bỏ quốc tịch để nhập quốc tịch nước khác.
Cung cấp bằng chứng quốc tịch: IRCC cấp giấy chứng nhận quốc tịch (proof of citizenship) cho những người đủ điều kiện, bao gồm:
- Trẻ em sinh ngoài lãnh thổ Canada có cha/mẹ là công dân Canada (phù hợp quy định về truyền quốc tịch theo thế hệ).
- Những người cần chứng minh tình trạng công dân để làm hộ chiếu hoặc hồ sơ pháp lý khác.
>>> Xem thêm: Quốc tịch Canada: Điều kiện, quy trình & cách nhập tịch 2025
Tại sao IRCC là tổ chức đáng tin cây
IRCC được công nhận là một tổ chức đáng tin cậy vì những lý do sau:
Cơ quan chính thức của chính phủ IRCC là cơ quan quản lý di trú thuộc Chính phủ Canada, có trách nhiệm cấp thị thực, thường trú nhân và quốc tịch. Quy trình xét duyệt của IRCC tuân theo luật pháp Canada, đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Hệ thống rõ ràng và minh bạch: Mọi chính sách, quy trình xử lý hồ sơ, điều kiện định cư đều được IRCC công bố công khai trên trang web chính thức. Cụ thể:
- Cổng thông tin IRCC cho phép ứng viên nộp hồ sơ, theo dõi trạng thái xét duyệt và nhận thông báo cập nhật theo thời gian thực.
- Công cụ tính điểm Express Entry (Comprehensive Ranking System) giúp ứng viên kiểm tra khả năng đủ điều kiện nhập cư.
Bảo mật thông tin cao: IRCC áp dụng các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt để bảo vệ thông tin cá nhân của người nộp đơn, ngăn chặn gian lận và giả mạo hồ sơ thông qua:
- Hệ thống sàng lọc an ninh (Immigration Security Screening) do IRCC phối hợp với Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) và Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) thực hiện để kiểm tra lý lịch và đánh giá rủi ro an ninh của ứng viên.
- Công nghệ sinh trắc học giúp xác minh danh tính và ngăn chặn gian lận danh tính.
Tính chuyên nghiệp và kinh nghiệm: IRCC có đội ngũ chuyên gia di trú được đào tạo bài bản, chịu trách nhiệm:
- Xét duyệt thị thực và quốc tịch theo quy trình tiêu chuẩn hóa.
- Hỗ trợ người nhập cư thông qua Chương trình hỗ trợ định cư, cung cấp hướng dẫn ngôn ngữ, tư vấn việc làm và hội nhập cộng đồng.
- Hợp tác quốc tế với Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người tị nạn (UNHCR) để tiếp nhận và tái định cư người tị nạn.
Hỗ trợ người nhập cư: Bên cạnh việc cấp thị thực, IRCC cung cấp nhiều chương trình hỗ trợ người nhập cư thích nghi với cuộc sống mới:
- Dịch vụ định cư trước khi đến Canada giúp người nhập cư chuẩn bị cho quá trình hội nhập.
- Chương trình hỗ trợ người mới đến kết nối người nhập cư với các trung tâm hỗ trợ tại địa phương.
Các dịch vụ tiện ích của IRCC cho người muốn di trú Canada
Xét duyệt và giải quyết hồ sơ nhập cư
IRCC cung cấp tiện ích xét duyệt và giải quyết hồ sơ nhập cư thông qua một quy trình nghiêm ngặt và minh bạch. Cụ thể:
- Quy trình xét duyệt: IRCC xử lý hồ sơ nhập cư theo các tiêu chí rõ ràng, đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Quy trình này bao gồm việc tiếp nhận hồ sơ, xác minh và chuẩn bị tài liệu, đánh giá tính đủ điều kiện, và đánh giá khả năng chấp nhận của hồ sơ.
- Cập nhật trực tuyến theo tiến độ: Ứng viên có thể kiểm tra trạng thái hồ sơ của mình trực tuyến thông qua trang web của IRCC để đảm bảo tính minh bạch.
Hỗ trợ người nhập cư trong việc tìm việc làm và thích nghi với xã hội
IRCC cung cấp nhiều chương trình giúp người nhập cư hòa nhập vào cuộc sống mới tại Canada như sau:
- Đào tạo ngôn ngữ (LINC/CLIC): lớp miễn phí cho thường trú nhân và người được bảo vệ; đăng ký qua các tổ chức định cư được IRCC tài trợ.
- IRCC tài trợ các chương trình hỗ trợ trước khi nhập cảnh (pre-arrival services) dành cho những người đã được chấp thuận định cư. Các dịch vụ này cung cấp thông tin về nhà ở, thị trường lao động, công nhận văn bằng, kỹ năng nghề nghiệp, quyền lợi khi đến Canada, cũng như hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ và kế hoạch hòa nhập trước khi đặt chân đến nước này.
- Hỗ trợ tìm việc: Người mới đến có thể dùng Job Bank (do ESDC vận hành) để tìm việc và tài nguyên nghề nghiệp; song song, các tổ chức định cư được IRCC tài trợ hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, kết nối nhà tuyển dụng.
- Hướng dẫn tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục và các chương trình hỗ trợ xã hội.
Cung cấp dịch vụ hỗ trợ dành cho người tị nạn
IRCC cung cấp dịch vụ hỗ trợ dành cho người tị nạn thông qua các chương trình và dịch vụ sau:
- Xử lý đơn xin tị nạn: IRCC/CBSA tiếp nhận và đánh giá đủ điều kiện theo IRPA; nếu đủ điều kiện, hồ sơ được chuyển IRB (RPD) để ra quyết định bảo vệ hay không.
- Tái định cư và hòa nhập: Người tị nạn tái định cư nhận hỗ trợ qua RAP (nhà ở tạm, ổn định ban đầu, hỗ trợ tài chính thường tối đa 12 tháng; trường hợp đặc biệt tới 24 tháng), kèm các dịch vụ định cư và học ngôn ngữ do IRCC tài trợ.
- Hỗ trợ sức khỏe tâm thần & tài nguyên học tập: IRCC tài trợ các tổ chức đối tác cung cấp tư vấn, hỗ trợ tâm lý và tài nguyên học tập/định cư cho người mới đến và người tị nạn.
- Xem xét vì lý do Nhân đạo & Nhân ái (H&C): IRCC có thể cho phép xin thường trú theo H&C trên cơ sở hoàn cảnh đặc biệt (không phải bảo vệ tị nạn), theo IRPA s.25(1)
Harvey Law Group hy vọng rằng bài viết trên đã giải đáp phần nào thắc mắc của bạn về câu hỏi “IRCC là gì?”. Nếu bạn cần được tư vấn về thủ tục định cư Canada, hãy liên hệ cho các luật sư di trú tại HLG ngay để được hỗ trợ tốt nhất.
