Nếu đang cân nhắc giữa việc giữ thẻ xanh (PR) hay nhập tịch, thì việc so sánh sự khác nhau giữa thường trú nhân Mỹ và công dân Mỹ là điều không thể bỏ qua. Cùng Harvey Law Group tìm hiểu bài viết dưới đây để nắm rõ sự khác biệt, từ đó có kế hoạch định cư hợp lý và tận dụng tối đa quyền lợi của mình.
Thường trú nhân Mỹ là gì?
Thường trú nhân Mỹ là người nước ngoài được cấp thẻ xanh (green card), cho phép họ cư trú và làm việc hợp pháp tại Mỹ vô thời hạn nhưng vẫn giữ quốc tịch ban đầu của mình. Thẻ xanh (tên chính thức là PR Card – Permanent Resident Card) không chỉ chứng minh tình trạng cư trú hợp pháp mà còn là giấy tờ quan trọng để xin số an sinh xã hội, mở tài khoản ngân hàng, học tập và tiếp cận các dịch vụ công tại Mỹ.
Thẻ Xanh Mỹ có hai loại chính:
- Thẻ Xanh có điều kiện với thời hạn 2 năm, thường được cấp cho những người nhập cư thông qua hôn nhân hoặc đầu tư.
- Thẻ Xanh không điều kiện với thời hạn 10 năm, dành cho những người đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu để trở thành thường trú nhân lâu dài.
Người có Thẻ xanh được hưởng nhiều quyền lợi đáng kể:
- Cư trú và làm việc lâu dài tại Mỹ, được tự do lựa chọn nơi ở và ngành nghề (ngoại trừ các vị trí liên quan đến an ninh hoặc chính phủ).
- Học tập và tiếp cận phúc lợi xã hội như giáo dục công lập, y tế, bảo hiểm và một số chương trình trợ cấp.
- Quyền đi lại nội địa giữa các tiểu bang và xuất nhập cảnh Mỹ với điều kiện có hộ chiếu gốc và thẻ xanh hợp lệ.
- Con đường nhập tịch: Sau 5 năm cư trú (hoặc 3 năm nếu kết hôn với công dân Mỹ), thường trú nhân có thể nộp đơn xin quốc tịch và trở thành công dân Mỹ chính thức.
Bên cạnh quyền lợi, thường trú nhân cũng có một số nghĩa vụ quan trọng:
- Tuân thủ pháp luật và nghĩa vụ khai thuế tại Mỹ.
- Gia hạn Thẻ xanh mỗi 10 năm một lần để duy trì tình trạng cư trú.
- Không rời khỏi Mỹ quá lâu (thường trên 6–12 tháng) nếu không có giấy phép tái nhập cảnh, tránh bị coi là từ bỏ quyền cư trú.
Công dân Mỹ là gì?
Công dân Mỹ là người có quốc tịch Hoa Kỳ, có quyền lợi và nghĩa vụ theo Hiến pháp Hoa Kỳ, bao gồm quyền bầu cử, sử dụng hộ chiếu Mỹ để đi lại tự do, bảo lãnh thân nhân và tham gia hoạt động chính phủ, quân đội. Quốc tịch Mỹ có thể đạt được thông qua việc sinh ra tại Mỹ, có cha/mẹ là công dân Mỹ hoặc thông qua nhập tịch sau khi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.
Quyền lợi của công dân Mỹ:
- Quyền bầu cử: Tham gia vào các cuộc bầu cử liên bang, tiểu bang và địa phương.
- Hộ chiếu Mỹ: Tự do đi lại tới hơn 170 quốc gia mà không cần xin visa.
- Làm việc trong cơ quan công quyền: Đủ điều kiện giữ các vị trí quan trọng trong chính phủ, bao gồm cả những ngành liên quan đến an ninh quốc gia.
- Bảo lãnh thân nhân: Có thể bảo lãnh cha mẹ, vợ/chồng, con cái (đã hoặc chưa kết hôn), và anh chị em ruột với thời gian xét duyệt nhanh hơn so với thường trú nhân.
- Tiếp cận phúc lợi xã hội đầy đủ: Bao gồm các chương trình an sinh xã hội, bảo hiểm y tế, trợ cấp và quyền bảo hộ lãnh sự khi ở nước ngoài.
Nghĩa vụ của công dân Mỹ:
- Trung thủ Hiến pháp và luật pháp Mỹ.
- Thực hiện nghĩa vụ thuế toàn cầu: Khai và nộp thuế với Sở Thuế vụ (IRS) đối với thu nhập toàn cầu.
- Nghĩa vụ quân sự: Có thể bị triệu tập phục vụ quân sự khi đất nước yêu cầu.
- Tham gia bồi thẩm đoàn: Đóng vai trò trong hệ thống tư pháp khi được triệu tập.
So sánh thường trú nhân và công dân Mỹ
Thường trú nhân Mỹ và công dân Mỹ là hai trạng thái cư trú khác nhau tại Hoa Kỳ, với những quyền lợi và nghĩa vụ khác biệt. Thường trú nhân là người nước ngoài được phép sống và làm việc lâu dài tại Mỹ, thường được gọi là “thẻ xanh”, trong khi công dân Mỹ là người có quốc tịch Mỹ, có đầy đủ quyền lợi chính trị và pháp lý như một công dân bản địa.
Điểm giống nhau
Thường trú nhân Mỹ và công dân Mỹ đều có quyền cư trú hợp pháp tại Mỹ mà không cần thị thực hay giấy phép đặc biệt. Cả hai đều có thể tự do sinh sống và làm việc tại bất kỳ tiểu bang nào và không bị giới hạn ngành nghề trừ một số công việc yêu cầu công dân Mỹ (như các vị trí liên quan đến an ninh quốc gia).
Về giáo dục và phúc lợi xã hội, cả hai nhóm đều có thể học tập tại trường công lập và đại học với mức học phí ưu đãi, được nhận các phúc lợi xã hội Mỹ như an sinh xã hội (Social Security), bảo hiểm y tế (Medicare, Medicaid). Ngoài ra, các chương trình hỗ trợ tài chính hoặc trợ cấp nhà ở từ chính phủ liên bang và tiểu bang đều có thể được tiếp cận.
Về quyền sở hữu tài sản và kinh doanh, không có sự phân biệt giữa thường trú nhân và công dân Mỹ. Mua bán, sở hữu bất động sản tại Mỹ hoàn toàn hợp pháp mà không bị hạn chế. Việc thành lập và điều hành doanh nghiệp được cho phép, kèm theo nghĩa vụ thực hiện đầy đủ quy định về thuế. Các quyền lợi liên quan đến tài sản đều được bảo vệ theo luật pháp Hoa Kỳ, đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong các giao dịch kinh doanh.
Về nghĩa vụ thuế, cả hai nhóm đều phải khai thuế thu nhập với Sở Thuế vụ (IRS) khi thu nhập đạt mức quy định. Bên cạnh thuế liên bang, các khoản thuế tiểu bang và địa phương cũng được áp dụng tùy theo nơi cư trú. Đối với những người cư trú ở nước ngoài, nghĩa vụ nộp thuế thu nhập toàn cầu có thể áp dụng tùy theo tình huống cụ thể.
Cuối cùng, thường trú nhân và công dân Mỹ đều được Hiến pháp và hệ thống pháp luật Hoa Kỳ bảo vệ, bao gồm:
- Quyền được xét xử công bằng nếu phạm tội hoặc tranh chấp pháp lý.
- Quyền tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng và các quyền công dân cơ bản.
- Bảo vệ khỏi bị phân biệt đối xử tại nơi làm việc, trường học hoặc nơi công cộng.
Điểm khác nhau
Sự khác biệt giữa thường trú nhân và công dân Mỹ như sau:
| Tiêu chí | Thường trú nhân Mỹ | Công dân Mỹ |
| Quyền cư trú | Có quyền sinh sống tại Mỹ nhưng có thể bị mất tư cách thường trú nếu vi phạm luật di trú. | Được sinh sống tại Mỹ vĩnh viễn mà không bị ảnh hưởng bởi luật di trú. |
| Giấy tờ xác nhận | Thẻ xanh Mỹ (Permanent Resident Card – PR Card) có hiệu lực tối đa 10 năm và cần được gia hạn. | Hộ chiếu Mỹ và Giấy khai sinh hoặc Giấy chứng nhận nhập tịch. |
| Quyền làm việc | Được làm việc tại hầu hết các công việc, trừ một số vị trí yêu cầu công dân Mỹ. | Được làm việc tại tất cả các công việc, kể cả các vị trí trong chính phủ và an ninh quốc gia. |
| Bầu cử | Không có quyền bầu cử trong các cuộc bầu cử cấp liên bang, tiểu bang hoặc địa phương. | Được quyền bầu cử ở tất cả các cấp, bao gồm cả tổng thống. |
| Xuất nhập cảnh | Có thể rời khỏi Mỹ nhưng bị giới hạn thời gian ở ngoài nước. Nếu rời Mỹ từ 6 – 12 tháng có thể bị xem là từ bỏ tư cách thường trú nhân. | Được tự do xuất nhập cảnh mà không bị giới hạn thời gian ở nước ngoài. |
| Bảo lãnh thân nhân | Chỉ được bảo lãnh vợ/chồng, con dưới 21 tuổi chưa kết hôn với thời gian chờ lâu hơn so với công dân Mỹ. | Được bảo lãnh cha mẹ, vợ/chồng, anh chị em ruột, con cái (đã hoặc chưa kết hôn) với thời gian xử lý hồ sơ nhanh hơn. |
| Nguy cơ trục xuất | Có thể bị trục xuất nếu:
– Vi phạm luật di trú – Phạm tội nghiêm trọng – Rời khỏi Mỹ từ 12 tháng trở lên mà không có bằng chứng hợp lệ chứng minh thuộc diện được miễn trừ – Trở thành gánh nặng xã hội hoặc vi phạm các điều kiện có thể đe dọa an ninh và an toàn của nước Mỹ. |
– Không thể bị trục xuất, trừ khi bị tước quốc tịch
– Ngoài ra, công dân Mỹ có thể từ bỏ quốc tịch một cách tự nguyện. |
| Tham gia chính trị | Không được tham gia vào chính trị hoặc giữ các chức vụ công quyền. | Được tham gia vào chính trị, tranh cử các vị trí trong chính phủ và bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử. |
| Quyền nhập tịch | Có thể nộp đơn xin nhập tịch sau khi đáp ứng đủ thời gian cư trú và các điều kiện khác. | Đã là công dân nên không cần nhập tịch. |
| Thực hiện nghĩa vụ quân sự | Không bắt buộc tham gia quân đội. | Bắt buộc thực hiện nghĩa vụ quân sự khi có yêu cầu. |
Thường trú nhân xin lên quốc tịch Mỹ được không?
Thường trú nhân hoàn toàn có thể xin nhập tịch Mỹ sau khi đáp ứng các điều kiện do Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) quy định. Thông thường:
- Thời gian cư trú: Có Thẻ xanh ít nhất 5 năm (hoặc 3 năm nếu kết hôn với công dân Mỹ).
- Cư trú liên tục: Không rời Mỹ quá 6 tháng liên tục; nếu vắng mặt trên 1 năm cần xin giấy phép tái nhập cảnh.
- Hiện diện thực tế: Sống tại Mỹ ít nhất 30 tháng trong 5 năm (hoặc 18 tháng trong 3 năm nếu kết hôn với công dân Mỹ).
- Cư trú tại địa phương: Ở khu vực nộp đơn ít nhất 3 tháng trước khi nộp.
- Lý lịch tư pháp: Không phạm tội nghiêm trọng, tuân thủ đầy đủ luật pháp và nghĩa vụ thuế.
- Khả năng tiếng Anh: Có thể nghe, nói, đọc, viết cơ bản và vượt qua bài kiểm tra tiếng Anh.
- Kiến thức về Mỹ: Đạt yêu cầu trong kỳ thi nhập tịch gồm lịch sử, chính phủ và quyền công dân.
- Cam kết trung thành: Sẵn sàng thề trung thành với Hiến pháp, thực hiện nghĩa vụ công dân (bao gồm nghĩa vụ quân sự khi được yêu cầu).
>>> Xem thêm: Điều kiện và cách nhập quốc tịch Mỹ
Đầu tư định cư Mỹ cùng Harvey Law Group
Việc trở thành thường trú nhân Mỹ là bước đầu tiên để tận hưởng những quyền lợi gần tương đương với công dân Mỹ, và đầu tư định cư là một trong những con đường nhanh chóng, hợp pháp để hiện thực hóa giấc mơ này.
Harvey Law Group (HLG), công ty luật quốc tế uy tín được thành lập từ năm 1992 bởi luật sư Jean-François Harvey, đã hỗ trợ hàng ngàn gia đình trên toàn thế giới đạt được mục tiêu định cư Mỹ thông qua các chương trình đầu tư như EB-5, EB-2 và EB-1A.
- EB-5 là chương trình đầu tư phổ biến, yêu cầu mức vốn tối thiểu 800.000 USD vào các dự án tạo việc làm tại Mỹ, mang lại thẻ xanh vĩnh viễn cho cả gia đình.
- EB-2 NIW, dành cho những cá nhân có năng lực đặc biệt hoặc trình độ cao, không yêu cầu đầu tư lớn như EB-5 nhưng đòi hỏi chứng minh đóng góp giá trị cho nước Mỹ.
- Cuối cùng, EB-1A – Visa định cư dành cho những nhân tài xuất sắc trong các lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật, hoặc kinh doanh, với điều kiện khắt khe về thành tựu cá nhân nhưng không cần thư mời làm việc hay chứng nhận lao động.
Mỗi chương trình đều có ưu điểm riêng, nhưng với đội ngũ luật sư có bề dày hơn 32 năm kinh nghiệm và quy trình tư vấn minh bạch, HLG sẽ mang đến giải pháp pháp lý tối ưu vừa đảm bảo tỷ lệ thành công cao, giúp nhà đầu tư và gia đình an tâm trên hành trình chinh phục thẻ xanh Mỹ.
Bài viết trên đã so sánh sự khác nhau giữa thường trú nhân và công dân Mỹ. Hy vọng là hữu ích đối với bạn nếu bạn đang băn khoăn liệu có nên nhập tịch Mỹ hay không. Trong trường hợp bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ cho các luật sư tại Harvey Law Group ngay hoặc thông qua Hotline 091.444.1016 để được giải đáp.
